Р. І. Янкоўскі

Р. І. Янкоўскі

(Расціслаў Іванавіч Янкоўскі )

Нарадзіўся:
г. Адэса
Памёр:
г. Мінск

савецкі і беларускі акцёр тэатра і кіно

Расціслаў Іванавіч Янкоўскі – савецкі і беларускі акцёр тэатра і кіно, народны артыст СССР (1978).

Расціслаў Іванавіч Янкоўскі нарадзіўся 5 лютага 1930 г.у Адэсе ў сям’і служачага. Яго бацькі былі нашчадкавымі дваранамі: бацька, Іван Паўлавіч Янкоўскі, дваранін, у дарэвалюцыйны перыяд служыў штабс-капітанам у Сямёнаўскім палку, маці Марына Іванаўна непагадзь, дваранка, свабодна гаварыла па-французску і па-нямецку, добра разбіралася ў музыцы і выдатна спявала.

Расціслаў Іванавіч Янкоўскі з маці, жонкай і сынамі БДАМЛІМ. Ф. 227. Воп. 1. Спр. 71. Арк. 1.

У сувязі з прызначэннямі бацькі сям’я Янкоўскіх часта мяняла месца жыхарства. Падчас вайны Янкоўскія жылі ў Джэзказгане (Казахстан), затым у Ленінабадзе (Таджыкістан), дзе бацька працаваў на будаўніцтве.

Вучачыся ў школе, Расціслаў Іванавіч займаўся ў гуртку мастацкай самадзейнасці, гуляў камедыйныя ролі. Тады ж пачаў займацца боксам і стаў чэмпіёнам Таджыкістана сярод юнакоў. Па заканчэнні школы ў 1948 г. ажаніўся, працаваў дыспетчарам аўтабазы ў Ленінабадзе, працягваў удзельнічаць у самадзейнасці Палаца культуры. У гэтым жа годзе паступіў на акцёрскія курсы пры ведамасным Ленінабадскім рускім драматычным тэатры. Пасля заканчэння курсаў уладкаваўся ў 1951 г.на працу ў прафесійны тэатр.

Расціслаў Іванавіч Янкоўскі з Аляксандрам Міхайлавічам Адамовічам падчас працы над спектаклем «Вяртанне ў Хатынь» БДАМЛІМ. Ф. 227. Воп. 1. Спр. 74. Арк. 1

У 1957 г.разам з жонкай Нінай і сынам Ігарам пераехаў у Мінск, дзе быў прыняты акцёрам у Дзяржаўны Рускі драматычны тэатр Беларускай ССР ім. М. Горкага (цяпер Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя М.Горкага), дзе служыў да канца свайго жыцця. За гэты час ён сыграў больш за 170 вядучых роляў у класічным, сучасным і замежным рэпертуары. Як акцёр шырокага творчага дыяпазону ён ствараў яркія характэрныя вобразы ў кіно. Ім было сыграна каля 60-ці роляў у кінафільмах.

Сцэна са спектакля «Маскарад» М. Лермантава БДАМЛІМ. Ф. 227. Воп. 1. Спр. 24. Арк. 2

Сцэна са спектакля «Маскарад» М. Лермантава БДАМЛІМ. Ф. 227. Воп. 1. Спр. 24. Арк. 1

Сцэна са спектакля «Маскарад» М. Лермантава БДАМЛІМ. Ф. 227. Воп. 1. Спр. 24. Арк. 3

Расціслаў Іванавіч Янкоўскі-яркая асоба і знакавая фігура ў культурным жыцці Беларусі, лаўрэат мноства тэатральных прэмій, уладальнік кінематаграфічных і ўрадавых узнагарод, старшыня Міжнароднага кінафестывалю краін СНД «Лістапад» у Мінску (1995-2010), дэпутат Вярхоўнага Савета Беларускай ССР (1985-1990). З 2000 г.па 2004 г. член Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. У розныя гады быў сакратаром праўлення (1988-1998), членам рады і прэзідыума (з 1998 года) Саюза тэатральных дзеячаў Беларусі.

Сцэна са спектакля «Варшаўская мелодыя» Л. Зорына БДАМЛІМ. Ф. 228. Воп. 1. Спр. 34. Арк. 7

Сцэна са спектакля «Паднятая цаліна» М. Шолахава БДАМЛІМ. Ф. 227. Воп. 1. Спр. 30. Арк. 1

Быў узнагароджаны ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (1971), ордэнам Дружбы народаў (25 студзеня 1991 года), ордэнам «Знак Пашаны» (1967), ордэнам Айчыны II ступені (4 лютага 2010 года), ордэнам Айчыны III ступені (29 снежня 2004 года), ордэнам Францыска Скарыны (27 студзеня 2000 года), медалём Францыска Скарыны (1 лютага 1995 года), медалём Пушкіна (4 снежня 2007 года, Расія).

Падзеі, звязаныя з асобай