беларускі пісьменнік, літаратуразнавец, педагог
Іван Якаўлевіч Навуменка-выбітны беларускі пісьменнік, літаратуразнаўца, педагог і грамадскі дзеяч, чыё жыццё і творчасць сталі важнай часткай культурнай спадчыны Беларусі. Ён нарадзіўся ў рабочы сям’я у невялікім мястэчку Васілевічы, з юных гадоў праявіў талент да літаратуры, але яго планы перапыніла Вялікая Айчынная вайна. У семнаццаць гадоў і.Я. Навуменка стаў удзельнік антыфашысцкі падполле і партызанскага рух, а потым ваяваў у разведроце на фронце, быў двойчы паранены і кантужаны.
Іван Якаўлевіч Навуменка сярод партызан, якія сталі прататыпамі герояў яго твораў БДАМЛІ. С.37. Оп. 1. С. 484. С. 115.
Успаміны Івана Якаўлевіча Навуменкі пра школьныя перадваенныя гады БДАМЛІ. С. 495. Оп. 1. С. 222. Л. 1. Копія. Рукапіс
Пасля вайны Іван Якаўлевіч прысвяціць сябе літаратуры і навуцы. Яго творчасць, прасякнутае тэмай вайны, апавядае аб чалавечых лёс, іх гераізм і трагедыі. Сярод яго найбольш вядомых твор– раманы “хвоя пры дарозе”, “Вецер у соснах”, “Сорак трэці”, “смутак белых начэй”, а таксама шматлікія апавяданні і аповесці. І.Я. Навуменка таксама унёс значны ўклад у вывучэнне беларускай літаратуры, даследаваў творчасць Янкі Купалы, Якуба Коласа і іншых класікаў.
Іван Якаўлевіч Навуменка і Іван Мікалаевіч Пташнікаў падчас працы ў часопісе ” Маладосць» БДАМЛІ. С. 405. Оп. 1. С. 339. Л. 1.
Акрамя літаратурнай дзейнасць, І.Я. Навуменка выкладанне у беларускай дзяржаўны універсітэт, узначальваць Інстытут літаратура імя Янкі Купалы, быць віцэ– прэзідэнтам Акадэміі навук Беларусі і старшынёй Вярхоўнага Савета БССР. Яго намаганні спрыяць развіццё беларускі мова і культуры. У 1978 г. Іван Якаўлевіч атрымаць ганаровы званне заслужаны дзеяч навукі БССР. У 1995 г. – народнага пісьменніка Беларусі.
Жыццё І.Я. Навуменка-прыклад адданасьць сваёй справе, каханне да Радзімы і павагі да яе гісторыі. Яго Літаратурнае творчасць і навуковыя працы працягваюць натхняць новы пакаленне, нагадваць пра каштоўнасць свет, чалавечнасць і культурнай спадчыны.
